Bağlayıcı Tarife Bilgisi (BTB), kişinin yazılı talebi üzerine Müsteşarlık (Gümrükler Genel Müdürlüğü) tarafından verilen ve eşyanın Türk Gümrük Tarife Cetveli’nde sınıflandırılmasına ilişkin idari karardır. Bağlayıcı Tarife Bilgisi, gümrük idarelerini hak sahibine karşı sadece eşyanın tarife pozisyonu konusunda ve yalnızca bilginin verildiği tarihten sonra tamamlanacak gümrük işlemlerine konu eşya için bağlayıcı niteliktedir. Bunun için bilgi alan kişinin, beyan edilen eşya ile verilen bilgide tanımlanan eşyanın cins, nevi ve niteliği açısından uygun olduğunu kanıtlaması zorunludur. Bağlayıcı Tarife Bilgisi başvurusu, Bağlayıcı Tarife Bilgisi Başvuru Formu ile Gümrükler Başmüdürlükleri vasıtasıyla Müsteşarlığa (Gümrükler Genel Müdürlüğü) yapılır. Bağlayıcı Tarife Bilgisi başvurularının sadece bir kalem eşya için yapılması gerekir. Bağlayıcı tarife bilgisinden sadece hak sahibi yararlanabilir. BTB, gümrük idarelerini hak sahibine karşı sadece eşyanın tarife pozisyonu konusunda ve yalnızca bilginin verildiği tarihten sonra tamamlanacak gümrük işlemlerine konu olan eşya için bağlar. Bunun için bilgi alan kişinin gümrük işlemleri sırasında beyan edilen eşya ile verilen bilgide tanımlanan eşya arasında her bakımdan uygunluk bulunduğunu kanıtlaması zorunludur. BTB veriliş tarihinden itibaren 6 yıl geçerlidir.

BİLGE sistemi çerçevesinde gümrük işlemleri yürütülen gümrük idarelerinde teminat alınması gereken birden fazla işlem için, tek bir teminat mektubu vermek suretiyle, verilmiş olan teminat tutarından düşüm yapılmaksızın işlemlerin yürütüldüğü sisteme, götürü teminat ismi verilmiştir. Götürü teminat sisteminden, yalnızca A veya B sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsüne sahip olan yükümlüler yararlanabilir. Götürü teminat için nakit veya bankalar tarafından süresiz olarak verilen teminat mektubu kullanılır. Bu teminat mektup tarihi üzerinden her bir yıllık süreler içinde Gümrük Müsteşarlığına teminat tutarıyla ilgili güncelleme için başvuruda bulunulur. Götürü teminat için verilecek teminat mektubunun tutarı, mektup tarihinin üç ay öncesinden geriye doğru bir yıllık döneme ait teminat konusu değerin %10 dur. Götürü teminat sistemiyle ilgili uygulamaya yönelik usul ve esaslar Gümrük Genel Tebliği (Gümrük İşlemleri) (Seri No: 61) (04.04.2008 t. 26837 s. R.G.) de detaylı olarak belirtilmiştir.

Eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin gümrük işlemlerini, dolaylı temsil yoluyla takip eden ve sonuçlandıran ve kendilerine Müsteşarlıkça gümrük müşavirliği izin belgesi verilen serbest meslek sahiplerine ‘Gümrük Müşaviri denilir. Gümrük müşavirleri her türlü gümrük işlemini takip ederek sonuçlandırabilir. Gümrük müşaviri olabilecek kişilerin aşağıda belirtilen koşullara sahip olmaları gerekir: a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, b) Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmak, c) Kamu haklarından mahrum bulunmamak, d) Taksirli suçlar hariç olmak üzere; affa uğramış olsalar dahi, ağır hapis veya 5 yıldan fazla hapis ya da kaçakçılık. Basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas, yalan yere şahadet, suç tasnii, iftira gibi yüz kızartıcı suçlar ile resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçları nedeniyle hüküm giymiş bulunmamak, e) Ceza veya disiplin soruşturması sonucunda memuriyetten çıkarılmış olmamak, f) Hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi, siyasal bilgiler ve endüstri mühendisliği dallarında eğitim veren fakülte ve yüksek okullardan veya denkliği Yüksek Öğretim Kurumunca tasdik edilmiş yabancı yüksek öğretim kurumlardan en az lisans seviyesinde mezun olmak, g) Üç yıl süre ile gümrük müşavir yardımcılığı yapmak, h) Yapılan sınavda başarılı olmak. Gümrük idaresinde 10 yıl çalışmış olup, bunun 3 yılını şube müdürü, gümrük müdürü, gümrük muhafaza müdürü, gümrük başmüdür yardımcısı ve gümrük muhafaza başmüdür yardımcısı görevlerinde geçirenlerden, görevlerinden istifa eden veya emekliye ayrılanlar yukarıda belirtilen koşulları taşımaları halinde, staj koşuluna tabi tutulmaksızın gümrük müşavirliği sınavına girebilir.

Belirli bir dönem itibarıyla yapılmasına izin verilen ithalatın miktar ve/veya değerini, Kotaya tabi ürünleri https://ticaret.gov.tr/uygulamalar adresinden öğrenebilirsiniz.

Türkiye veya Toplulukta serbest dolaşımda bulunan eşyanın Türkiye-Avrupa Topluluğu gümrük birliği çerçevesinde tercihli rejimden (gümrük vergisi muafiyeti) yararlanabilmesini sağlamak üzere, ihracatçı ülke yetkili kuruluşlarınca düzenlenip gümrük idaresince vize edilen belgeyi ifade eder.

Bir malın ithalatının yerli üreticilere zarar verecek veya zarar tehdidi yaratacak miktar ve/veya şartlarda artması halinde, ithalatın, Dış Ticaret Müsteşarlığı’nca düzenlenecek “Gözetim Belgesi” ile izlenmesine yönelik bir uygulamadır. Gözetime tabi ürünlerin ithalatında miktar ve/veya değer sınırlaması olmayıp, her isteyen ithalatını gerçekleştirebilmektedir. Gözetime Tabi ürünleri https://ticaret.gov.tr/uygulamalar adresinden öğrenebilirsiniz

Serbest ticaret anlaşmaları kapsamında taraf ülkeler menşeli ürünlerin tavizlerden yararlanmaları sağlayan, ihracatçı ülke yetkili kuruluşlarınca düzenlenip gümrük idaresince vize edilen belgeyi ifade eder.

Gümrük Mevzuatında yer alan basitleştirilmiş usul uygulamalarından yararlanmak üzere Gümrük Yönetmeliğinin 136 ve 137 nci maddelerinde belirtilen genel ve özel koşulları sağlayan ve 31 Seri No’lu Gümrük Genel Tebliği’nin 5 inci maddesinde belirtilen belgelerle birlikte Gümrük Müsteşarlığına yazılı olarak müracaat eden kişilere verilen belgedir. Söz konusu basitleştirilmiş usul uygulamaları; kayıt yoluyla rejim beyanı, basitleştirilmiş kontrol yöntemi, eksik belge ve bilgiyle beyan, götürü teminat sistemi, kısmi teminat sistemi, tam beyanlı yaygın basitleştirilmiş usulden eşyanın özelliğine bakılmaksızın yararlanma, Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasında oluşturulan Gümrük Birliğinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar Hakkında Kararın genel hükümlerine bir istisna olarak; TOBB’ne tasdik ve gümrük idarelerine vize işlemi için ibraz zorunluluğu olmadan ATR Dolaşım belgesi düzenlemedir. Bunun için, güvenirlik kriterleri genel şartlar olarak belirlenmiş ve öngörülen dış ticaret performanslarına (gerçekleştirilen ihracat ve ithalat tutarları) bağlı olarak “Onaylanmış Kişi Statüsü” verilecek kişiler üç kategoriye ayrılmıştır. Buna göre, Onaylanmış Kişi Statü Belgesi verilecek kişiler, dış ticaret hacmi, istihdam düzeyi ve sermaye düzeylerine göre A sınıfı, B sınıfı ve C sınıfı olmak üzere üçe ayrılmaktadır. A Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi alan kişiler, B ve C Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi alan kişilerin sahip oldukları hak ve yararlanacakları uygulamalardan; B Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi alan kişiler ise, C Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi alanların sahip olacakları hak ve yararlanacakları uygulamalardan da yararlanabilirler.

Menşei bir eşyanın ekonomik milliyetidir. Örneğin; Türkiye’de hasat edilen bitkisel ürünler, Türkiye’de doğmuş ve yetiştirilmiş canlı hayvanlar vs. Menşe kavramı önemlidir çünkü eşyanın ithalatı sırasında gümrük vergilerinin hesaplanması, ticaret politikası önlemlerinin uygulanması(gözetim ve korunma önlemleri, miktar kısıtlamaları, anti-damping vergisi vs.) menşe ülkeye göre belirlenmektedir.Ayrıca, dış ticarete ilişkin istatistik tutulması bakımından da menşe önem arz etmektedir. Gümrük Yönetmeliği’nin 24. maddesine göre; kara suları da dahil olmak üzere, tümüyle bir ülkede elde edilen veya üretilen eşya o ülke menşeli sayılır. Tümüyle bir ülkede elde edilen veya üretilen eşya ifadesinden; a) O ülkede çıkarılan madencilik ürünleri, b) O ülkede toplanan bitkisel ürünler, c) O ülkede doğan ve yetiştirilen canlı hayvanlar, d) O ülkede yetiştirilen canlı hayvanlardan elde edilen ürünler, e) O ülkede tutulan ve avlanan balıkçılık ürünleri, f) O ülkede kayıtlı veya tescilli olup, o ülkenin bandırasını taşıyan araçlar tarafından söz konusu ülkenin karasuları dışındaki denizlerden çıkarılan av ürünleri ve diğer deniz ürünleri, g) Söz konusu ülkede kayıtlı ya da tescilli olan ve ülkenin bandırasını taşıyan, fabrika gemilerde (f) bendinde öngörülen ürünlerden elde edilen eşya, h) O ülkenin kara suları dışındaki denizlerin dibinden ya da deniz dibindeki toprağın altından münhasır işletme hakkına sahip olarak o ülke tarafından çıkarılan ürünler, ı) Sadece hammadde elde etmek için o ülkede toplanan imalat işlemlerinden veya kullanım kalıntılarından elde edilen atık ve artıklar, j) Yukarıdaki bentlerde sayılan eşyadan üretimin herhangi bir aşamasında elde edilen eşya ile bunların türevlerinden elde edilen eşya, Anlaşılır.

Gümrük Yönetmeliği’nin 179. maddesine göre; beyanın kontrolü amacıyla, beyannamenin kabulü ile birlikte bilgisayar sistemi tarafından risk kriterlerine göre yapılacak kontrol veya muayenenin türü ve kontrolle görevli memur veya muayene memuru otomatik olarak belirlenir. BİLGE (Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri) sisteminde tanımlı seçim kriterleri beyannamenin muayene hattını belirlemektedir. Söz konusu seçim kriterleri sürekli olarak güncellenmek suretiyle gümrük kontrollerinde seçicilik sağlanmaktadır. Bu muayene hatları; Kırmızı hat; eşyanın fiziki muayenesi ile birlikte belge kontrolünün de yapıldığı hattır. Sarı hat; fiziki muayeneye gerek görülmeksizin eşyaya ait beyanname ve eklerinin doğruluğunun ve birbiriyle uygunluğunun kontrol edildiği hattır. Mavi hat; eşyanın veya buna ilişkin yazılı beyan ve ilgili belgelerin veya ticari belge ve verilerin sonradan kontrol edildiği hattır. Yeşil hat; eşyanın belge kontrolüne veya fiziki muayeneye tabi tutulmadığı hattır.

Dahilde işleme rejimi kapsamında elde edilen ürünlerin, tercihli tarifeden yararlanabilmesi için Türkiye’nin taraf olduğu anlaşma hükümlerine göre söz konusu ürünlerin bünyesine giren serbest dolaşımda olmayan eşyanın vergilerinin ödenmesinin öngörülmesi halinde, anlaşmaya taraf ülkelere ihracında bu ürünleri vergilerinin ödenmesi gerekir. Bu durumda ithal eşyanın ithalat vergileri, ihracata ilişkin beyannamenin tescili tarihindeki vergi oranları ve diğer vergilendirme unsurlarına göre hesaplanır.

ATA Karnesi, uluslararası ATA sözleşmesi çerçevesinde akit ülkelere geçici olarak eşya götürmek isteyen gerçek ve tüzel kişilerin gümrük işlemlerini basitleştirmek ve kolaylaştırmak için tasarlanmış özel bir gümrük belgesi olup eşyaların gümrük vergisine tabi olmadan geçici kabulüne imkan sağlayan, teminat yerine geçen ve beyanname olarak kabul edilen bir belgedir. ATA Karnelerinin geçerlilik süresi verildikleri tarihten itibaren bir yıldır. Türkiye’ de sergiler ve fuarlar, mesleki teçhizat, ticari numuneler, pedagoji malzemelerinin geçici kabulü, bilimsel malzemenin geçici ithali, deniz adamları için sosyal malzemesinin geçici kabulü sözleşmeleri gereğince geçici Kabul işlemleri ile ATA Karnesi kullanılabilmektedir. Dünya’da Milletlerarası Ticaret Odasına üye ve ATA sözleşmesine taraf 58 ülke tarafından kullanılmaktadır. ATA SÖZLEŞMESİNE TARAF OLAN ÜLKELER; Almanya, Avusturalya, Avusturya, Rusya, Federasyonu, Amerika, Belçika, Bulgaristan, Makedonya, Cezayir, Çek Cumhuriyeti, Çin Halk Cumhuriyeti, Tayvan, Danimarka, Estonya, Fil Dişi Sahili, Finlandiya, Fransa, Gibraltar, Güney Afrika, Hollanda, Hong Kong, Hırvatistan, Hindistan, İrlanda, İsrail, İzlanda, İtalya, İsveç, İsviçre, İspanya, İngiltere, Japonya, Kanada, Kıbrıs, Kore, Lüksemburg, Lübnan, Malta, Malezya, Mauritis, Macaristan, Norveç, Portekiz, Polonya, Romanya, Senegal, Singapur, Slovak Cumhuriyeti, Slovenya, Sri Lanka, Tayland, Türkiye, Yeni Zelanda, Yunanistan, Yugoslavya, Tunus, Fas.